Cuộc luận kiếm lần thứ nhất diễn ra trước khi câu truyện Anh hùng xạ điêu bắt đầu. Vào thời điểm này, trên giang hồ đang tranh giành quyết liệt bí kíp võ học Cửu Âm chân kinh. Vô số cao thủ, bang phái bị cuốn vào vòng tranh đoạt, gây ra rất nhiều tổn thất. Những cao thủ võ công bậc nhất quyết định tụ họp trên đỉnh Hoa Sơn để định ra ai là người mạnh nhất. Người đó sẽ được giữ Cửu Âm chân kinh vì theo lý luận của họ, chẳng kẻ nào dám đến cướp bí kíp võ học trong tay người mạnh nhất võ lâm.

Sau nhiều người thi thố võ công, cuối cùng Thiên hạ ngũ tuyệt cũng được bầu ra gồm năm người:

• Đông Tà Hoàng Dược Sư hay còn gọi là Hoàng Lão Tà: Đảo chủ đảo Đào Hoa, tính tình quái dị, thường hành sự theo ý mình, coi thường thiên hạ. Ông có 6 đệ tử tài năng ở thời điểm đó, bản thân lại nổi tiếng với tuyệt kỹ Đạn chỉ thần công, Lạc Anh thần kiếm chưởng, Ngọc Tiêu kiếm pháp, Bích Hải Triều Sinh Khúc, Lan Hoa Phất Huyệt Thủ và Toàn phong tảo diệp thoái pháp.
• Tây Độc Âu Dương Phong còn được mọi người gọi là Lão Độc Vật: Chủ nhân Bạch Đà sơn ở Tây Vực, độc ác, xấu xa, tham lam, xảo quyệt. Y nổi danh với tuyệt kỹ Hà mô công, Linh xà quyền và khả năng pha chế ra những loại độc dược chết người, không ai giải nổi.
• Nam Đế Đoàn Trí Hưng còn được gọi là Đoàn Hoàng Gia: Hoàng đế nước Đại Lý ở phương Nam. Gia tộc của ông nhiều đời luyện võ. Ông nổi tiếng với tuyệt kỹ gia truyền Nhất dương chỉ và tuyệt kỹ Tiên Thiên Công có thể đả thông kỳ kinh bát mạch do Vương Trùng Dương chỉ dạy. Về sau khi đi tu mang pháp hiệu là Nhất Đăng Đại Sư.
• Bắc Cái Hồng Thất Công còn được người đời gọi là Lão Ăn Mày: Bang chủ thứ mười tám của Cái Bang, tham ăn tham rượu nhưng hào hiệp, trượng nghĩa. Nổi tiếng với võ công Giáng Long thập bát chưởng và Đả cẩu bổng pháp.
• Trung Thần Thông Vương Trùng Dương: Chưởng môn tổ sư Toàn Chân giáo, vốn là một lãnh tụ chống Kim, sau thất bại về núi Chung Nam lập ra môn phái. Ông có bảy đệ tử sử dụng thành thục Thiên Can Bắc Đẩu trận được giang hồ ca tụng gọi là Toàn Chân thất tử. Môn võ công đắc ý của ông là Tiên thiên công có thể giúp mọi người đả thông kỳ kinh bát mạch.

Vương Trùng Dương được coi là người mạnh nhất, nên ông được giữ Cửu Âm chân kinh. Trong cuộc luận kiếm này có hai sự vắng mặt được cho là đáng tiếc đó là: Bang chủ Thiết Chưởng bang Thượng Quan Kiếm Nam và nữ hiệp Lâm Triều Anh của phái Cổ Mộ.